ایران نسبت به کودکان خود مسئول است. مسئولیتی که آن را مجبور میکند برای کودکانش شرایط آموزش، رشد و سلامت را مهیا کند.
این یکی از مسئولیتهایی است که ایران به عنوان عضوی از خانواده جامعه جهانی بر عهده دارد. ایران کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد را امضا کرده است و بر این اساس متعهد به احترام گذاشتن به حقوق همه کودکان زیر 18 سال است.
این کنوانسیون همچنین توضیح میدهد که چطور دولت و بزرگسالان میتوانند با کمک همدیگر اطمینان حاصل کنند تا همه کودکان از این حقوق بهرهمند شوند.
اما در بیشتر مواقع، ایران نسل جوانش را سرافکنده میکند.
مهرانگیز کار، وکیل، نویسنده، روزنامهنگار و فعال حقوق بشر که در راستای تساوی حقوق جنسیتی از دهه پنجاه تاکنون فعالیت میکند.
جامعه جهانی هر فرد زیر 18 سال را به صورت قانونی یک کودک میشمارد. ایران نه!
قوانین ایران اجازه میدهد دخترها از 13 سالگی و پسرها از 15 سالگی ازدواج کنند.
اگر والدین یا سرپرستان کودک راضی باشند، این کودکان حتی در سنین کمتر نیز میتوانند ازدواج کنند.
بسیاری از کودکان به جای مدرسه رفتن، بازی کردن با دوستان و سر و کله زدن با خانواده خود، مجبور میشوند در سنین پایین ازدواج کنند و به دوران کودکی خود پایان دهند.
این کودکان زمانی که ازدواج میکنند، در بیشتر موارد مجبور به ترک تحصیل میشوند. خود را مقابل خشونت خانگی مییابند و قربانی تجاوز جنسی توسط همسران خود میشوند که سنشان بسیار بالاتر از سن کودکان است.
دختران، در مقابل خطر حاملگی زودرس، آسیبهای روانی و بسیاری از مشکلات جدی سلامتی هستند که میتواند باقی زندگیشان را تحت تاثیر قرار دهد.
متاسفانه، این سرنوشت بسیاری از کودکان است.
دلایل ازدواج کودکان، استان به استان، جامعه به جامعه و خانواده به خانواده متفاوت است.
میتوانیم عواملی مانند فقر، کمبود آموزش، سنت و فرهنگ را از دلایل ازدواج زودهنگام کودکان بدانیم.
این موضوع هیچ راه حل سادهای ندارد، اما دولت و جامعه باید این موضوع را جدی بگیرند و برای تغییر آینده این کودکان کاری کنند.
دولت مدعی است که در حال حل مسئله ازدواج کودکان است. این در حالی است که نرخ ازدواج کودکان در دوران ریاست جمهوری روحانی بالا رفته است.
در سال 1391، 4.9 درصد از ازدواج های ثبت شده برای زنان متعلق به دختران زیر 15 سال بوده است.
در سال 1395، این عدد به 6/5 درصد افزایش یافت - که برابر است با 39,279 کودکی گمشده در یک سال.
از سال 1391 تا 1395، تعداد کودکانی که زیر 15 سال ازدواج کردهاند به 200,562 رسیده است.
این یعنی 200,562 کودکی که دسترسی به تسهیلات آموزشی ندارند.
ین یعنی 200,562 کودکی که در برابر خطر تجاوز جنسی و خشونت قرار دارند.
و 200,562 کودکی که سلامت جسمی و روحیشان در برابر خطر قرار دارد.
و این کودکان زیر 15 سال سن دارند.
بررسی آمار دقیق تعداد کودکانی که به اجبار تن به ازدواج زودهنگام دادهاند بسیار دشوار است.
دولت هر ساله اطلاعات دقیق درباره تعداد کودکانی که زیر 18 سال ازدواج میکنند را منتشر نمیکند. اما میدانیم که 7/33 درصد از دخترانی که در سال 1395 ازدواج کردند، 19 ساله یا جوانتر بودهاند. در کل 1,307,595 نفر.
تعداد قابل توجهی از این دختران زیر 18 سال سن دارند. اما با توجه به گروهبندی سنی سازمان آمار* تعیین دقیق ازدواجهای زیر 18 سال غیرممکن است.
*گروهبندی سنی سازمان آمار ایران بدین ترتیب است: 10 ساله و کمتر، 10 تا 14 سال، 15 تا 19 سال. مرز 18 سالگی در این گروهبندی گم شده است.
ازدواج زودهنگام کودکان در سراسر ایران مرسوم است. اما دختران و پسران در برخی مناطق در خطر بیشتری قرار دارند.
درصد کمترین و بیشترین تعداد ازدواج های زیر ۱۵ سال در هر استان
در سال 1395 در شش استان - زنجان، آذربایجان شرقی، خراسان شمالی، خراسان رضوی، اردبیل و همدان - از هر ده ازدواج ثبتشده برای دختران، بیش از یک ازدواج مربوط به دختران زیر 15 سال بوده است.
در ایران ازدواج کودکان با شریک زندگی بسیار بزرگتر از خودشان مسئلهای غیر عادی نیست.
این گونه ازدواجها سلامت جسم و روان کودک را به طور جدی تحت تاثیر قرار میدهد و آنها را در رابطهای گرفتار میکند که استقلال و توانایی ابراز عقیده از آنها گرفته میشود.
همه ما شاهد درماندگیهای حاصل از این شرایط بودهایم. داستان های زنانی مثل زینب سکاوند و فرزانه مرادی را شنیدهایم که بر خلاف میل خود مجبور به ازدواج شدند و در موقعیتی قرار گرفتهاند که در نهایت به تراژدی ختم شده است.
این کودکان احساس تنهایی و ناامیدی میکنند - در بسیاری مواقع، توسط جامعه طرد و فراموش شدهاند. صدایشان گم شده است.
پس این وظیفه ماست که کمک کنیم صدایشان فراتر رود، و از دولت خود بخواهیم تا قدمی بردارد.
بیایید از حکومت بخواهیم با بالا بردن حداقل سن ازدواج و رساندن آن به 18 سال، قدمی محکم در حمایت از کودکان بردارد. همه ما وظیفه داریم از حقوق کودکان کشورمان حمایت کنیم و آیندهای روشنتر برایشان فراهم کنیم.
کودکان ما آینده ما هستند - و با پرورش نسلی مستقل، شاد و فهیم آیندهای بهتر خواهیم داشت.
بیایید کنار هم بایستیم و حکومت را مخاطب قرار دهیم تا قدمی در خاتمه ازدواج کودکان بردارد. کودکان ما لایق بهتر از این هستند!
برای تماشای ویدئوی کامل مصاحبه با خانم مهرانگیز کار، اینجا را کلیک کنید.